Çoban Çantası
Yol ve avlu boylarında, harap yerlerde, çayır, mera, 2000 m. deniz seviyesine kadar memleketin her tarafında yetişir.5-60 cm. kadar yüksek, basit veya dallı bir yıllık otsu bir bitkidir.
CAPSELLA BURSA-PASTORIS (L.) MEDIC.
(Cruciferae-fam.)
Bulunduğu Yerler: Yol ve avlu boylarında, harap yerlerde, çayır, mera, 2000 m. deniz seviyesine kadar memleketin her tarafında yetişir.
Yapısı: İnce kökü iğ şeklinde, 5-60 cm. kadar yüksek, basit veya dallı bir yıllık otsu bir bitkidir. Kaide yaprakları eşkenar ters mızrak biçiminde, saplı, bütün veya tüysü parçalı, sapta bulunan yapraklar daha ufak, kaide ok şeklinde, almaşık, bütün veya düzensiz kesili ve gövdeye yapışıktır. Çiçekler beyaz, çiçek demeti salkım halinde topludur. Çanak 4 yapraklı, taç 4 yapraklı ve 6 erkek organlıdır. Meyveler üçgen kalma şeklinde, yassı torbaya benzer. Çok sayıdaki tohumlar açık kahverengi elips şeklindedirler.
Kullanılan Kısımlar: Saplar kullanılır. Çiçek açma zamanında (Mayıs, Haziran aylarında) toplanır. Gölgede veya 45°’ye kadar ısılı fırınlarda kurutulur. Kuru bitkinin sap ve yaprakları yeşil renkte, çiçekler beyazdır, karakteristik kokulu ve acı tattadır. Rutubet payı % 12'dir. Torba veya balya halinde paketlenir. Gölgeli ve havadar binalarda muhafaza edilir.
Kimyevi Terkibi: Ramnoglikozid hisopin, sepi maddeler, meyve asitleri, kolin, asetilkolin, turamin, inozid, vitamin C, bursin alkaloidi, saponinler, vitamin K, vs. ihtiva eder.
Hangi Hastalıklarda Kullanılır: Bitki kan dindirici, tansiyon düşürücü, rahim takallüsünü kuvvetlendirir. Rahim kanamalarında, mide ve bağırsak kanamaları, burun kanaması, basurlarda kullanılır.
Çoban çantası halk tababetinde kan tükürme, ateroskleroz, kanlı işeme, karaciğer ve böbrek ağrıları, dalak hastalığı, yumuşatıcı araç olarak, dizanteri, basurlar vesair yerlerde kullanılır. Haricen boğaz ve diş ağrılarında gargara, yaralara konur.
Kullanılışı: Bitkiden 2 çorba kaşığı 0,5 lt. kaynar su ile haşlanır ve 2 saat bekletilir. Günde 3 defa yemeklerden evvel birer çay bardağı alınır.
